Po sukcesie pierwszej edycji „Krótkiej historii polskiego kina” w 2024 roku kontynuujemy cykl pod nową nazwą „Krótka historia polskiego kina część II: twórcy osobni”.
Tym razem zaprezentujemy głośny filmowy debiut Andrzeja Żuławskiego!

TRZECIA CZĘŚĆ NOCY

20 czerwca 2024, godz. 18:15
Kino Forum, ul. Legionowa 5
bilety: 20 zł – normalny, 18 zł – specjalny bilet “rodzinny” (min. 3 osoby) – w kasie kina i online: https://bilety.bok.bialystok.pl/

Trzecia część nocy
Polska 1971, 103′
reż. Andrzej Żuławski
obsada: Leszek Teleszyński, Małgorzata Braunek, Michał Grudziński, Jan Nowicki, Hanna Stankówna, Tadeusz Janczar, Anna Milewska, Marek Walczewski

Michał, młody mężczyzna, utraciwszy żonę i syna, zabitych na jego oczach, postanawia włączyć się w konspirację w okupowanym Lwowie. W czasie ucieczki przed Niemcami trafia przypadkowo do mieszkania kobiety. Helena łudząco przypomina jego żonę. Jej mąż został zatrzymany przez gestapo. Michał postanawia zdobyć środki utrzymania dla niej i dla dziecka. Jako karmiciel wszy w Instytucie Rudolfa Weigla, gdzie prowadzi się badania nad szczepionką na tyfus, otrzymuje dokumenty chroniące go przed wywózką i porcje żywności. W konspiracji przyjmuje pseudonim „Szary” i w gorączkowych halucynacjach próbuje wykonywać polecenia. Ma zamiar odbić męża Heleny z rąk gestapo.

Brawurowy debiut Andrzeja Żuławskiego, pod opieką artystyczną Andrzeja Wajdy, nawiązywał do problematyki i stylu Szkoły Polskiej, a zarazem gwałtowanie ją przekraczał, eskalując okrucieństwo, chaos moralny, naturalistyczne obrazy. Żuławski wypracował wyrazisty, konwulsyjny język opowieści o szaleństwie moralnym wojny, jak gdyby był to czas nie tylko walki o przetrwanie, ale też wiarę w sens istnienia, w możliwość porozumienia z Bogiem. Wyrazicielem tych wątpliwości jest w filmie Marian, przyjaciel Michała.

Apokaliptyczny klimat filmu wsparty jest na licznych cytatach z Apokalipsy św. Jana, ale też polskich romantyków („Ojciec zadżumionych” Juliusza Słowackiego). Fabuła odsyła do autobiograficznych doświadczeń z okresu okupacji Mirosława Żuławskiego, ojca reżysera, współscenarzysty filmu.

W 1973 roku film zdobył nagrodę „Jantara” na Koszalińskim Festiwalu Debiutów Filmowych „Młodzi i Film” oraz Nagrodę im. Andrzeja Munka w PWSFTviT.

Krótka historia polskiego kina część II: twórcy osobni
Kontynuacja przeglądu zawiera wybitne dzieła stworzone przez twórców, którzy nie wpisywali się w wiodące nurty, często stronili od grup twórczych czy formacji artystycznych. Byli swoistymi wolnymi elektronami, których filmy posiadały pewien osobisty sznyt. Były nie do pomylenia z dziełami kogokolwiek innego, autorskie, osobne. Tacy twórcy i twórczynie, często działający na marginesie i podążający własnymi ścieżkami, po latach zyskiwali status wizjonerów. I faktycznie pchali polskie kino na nowe, niezbadane ścieżki. Ich filmy, mimo że często nie dające się prosto zaszufladkować, nieoczywiste i zaskakujące, nadal olśniewają świeżością formy i prawdziwie autorskim wymiarem. W przeglądzie znalazły się zarówno odważne eksperymenty formalne jak i nieoczywiste filmy gatunkowe. Dzieła kultowe i zapomniane arcydzieła. Ale przede wszystkim filmy, które, także dzięki wspaniałej cyfrowej rekonstrukcji, nadają się idealnie do ponownego odkrycia w kinach.

W programie przeglądu:
LUTY – Ostatni dzień lata, reż. Tadeusz Konwicki 1958
MARZEC – Nóż w wodzie, reż. Roman Polański 1962
KWIECIEŃ – Ręce do góry, reż. Jerzy Skolimowski 1967
MAJ – Słońce wschodzi raz na dzień, reż. Henryk Kluba 1967
CZERWIEC – Trzecia część nocy, reż. Andrzej Żuławski 1971
LIPIEC – Na wylot, reż. Grzegorz Królikiewicz, 1972
SIERPIEŃ – Rejs, reż. Marek Piwowski, 1970
WRZESIEŃ – Konopielka, reż. Witold Leszczyński 1982
PAŹDZIERNIK – Krzyk, reż. Barbara Sass 1983
LISTOPAD – O-bi O-ba. Koniec cywilizacji, reż. Piotr Szulkin 1984

Organizatorzy przeglądu: Stowarzyszenie Kin Studyjnych, Białostocki Ośrodek Kultury – DKF “GAG”
Kurator przeglądu: Tomasz Kolankiewicz
Partnerzy: WFDiF, DI Factory
Przegląd współfinansowany ze środków Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej