Po sukcesie pierwszej edycji „Krótkiej historii polskiego kina” w 2024 roku kontynuujemy cykl pod nową nazwą „Krótka historia polskiego kina część II: twórcy osobni”.
W lipcu zapraszamy na uhonorowany Nagrodą FIPRESCI na MFF w Manheim debiut Grzegorza Królikiewicza – arcydzieło eksperymentalnego filmu fabularnego!
NA WYLOT
9 lipca 2024, godz. 18:30
Kino Forum, ul. Legionowa 5
bilety: 20 zł – normalny, 18 zł – specjalny bilet “rodzinny” (min. 3 osoby) – w kasie kina i online: https://bilety.bok.bialystok.pl/
Na wylot
Polska 1972, 71′
reż. Grzegorz Królikiewicz
obsada: Franciszek Trzeciak, Anna Nieborowska, Lucyna Winnicka, Jerzy Stuhr
Para niedostosowanych społecznie małżonków poszukuje pieniędzy na łapówkę. W desperacji dochodzi do zbrodni. Po kilku dniach małżonkowie zostają ujęci i stają przed sądem. Dopiero wtedy ujawniają swoje wstrząsające motywacje, dając dowody miłości.
Punktem wyjścia była autentyczna historia małżeństwa Maliszów, z lat 30. międzywojnia. Para małżonków, niedostosowanych społecznie, żyła w nędzy i upokorzeniu, odrzucona przez bliskich i pracodawców. W desperacji zamordowali troje ludzi. Stali się bohaterami jednego z najgłośniejszych procesów sądowych. Reżyser zrekonstruował ich historię w formie poematu fabularnego, skoncentrowanego na znaczeniach emocjonalnych i efektach wizualno-dźwiękowych. Bohaterowie: Jan i Maria Maliszowie porozumiewają się spojrzeniami i półsłówkami. Dopiero na sali rozpraw wyjaśniają swoje motywacje i dają dowody autentycznej miłości. Maliszowie wyznają, że cierpią z powodu braku porozumienia z ludźmi i dotkliwego poczucia obcości. Każdy z nich z osobna bierze winę na siebie, próbując odciążyć małżonka.
Debiut reżyserski Grzegorza Królikiewicza okazał się arcydziełem eksperymentalnego filmu fabularnego. Porównywano go ze “Zbrodnią i karą” Fiodora Dostojewskiego i filmami Ingmara Bergmana. Stanowił praktyczną realizację teoretycznej koncepcji reżysera, by interpretacji podlegała też przestrzeń pozakadrowa. Styl wizualny, w zdjęciach Bogdana Dziworskiego, odsyła do źródeł kina: niemego, ekspresjonizmu, surrealizmu, ale też nowofalowego dokumentu. Niezwykłe operacje montażowe dotyczą również ścieżki dźwiękowej opracowanej przez Jerzego Wrońskiego, w tym wygłuszania i eksponowania szmerów oraz uszlachetnienia surowego materiału kompozycją muzyczną.
Dzieło uhonorowane Nagrodą FIPRESCI na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Manheim (1973) oraz nagrodami w ramach Lubuskiego Lata Filmowego (1973): Złotym Gronem za reżyserię, nagrodą za pierwszoplanową rolę męską dla Franciszka Trzeciaka oraz nagrodą za muzykę dla Henryka Kuźniaka i Janusza Hajduna.
Krótka historia polskiego kina część II: twórcy osobni
Kontynuacja przeglądu zawiera wybitne dzieła stworzone przez twórców, którzy nie wpisywali się w wiodące nurty, często stronili od grup twórczych czy formacji artystycznych. Byli swoistymi wolnymi elektronami, których filmy posiadały pewien osobisty sznyt. Były nie do pomylenia z dziełami kogokolwiek innego, autorskie, osobne. Tacy twórcy i twórczynie, często działający na marginesie i podążający własnymi ścieżkami, po latach zyskiwali status wizjonerów. I faktycznie pchali polskie kino na nowe, niezbadane ścieżki. Ich filmy, mimo że często nie dające się prosto zaszufladkować, nieoczywiste i zaskakujące, nadal olśniewają świeżością formy i prawdziwie autorskim wymiarem. W przeglądzie znalazły się zarówno odważne eksperymenty formalne jak i nieoczywiste filmy gatunkowe. Dzieła kultowe i zapomniane arcydzieła. Ale przede wszystkim filmy, które, także dzięki wspaniałej cyfrowej rekonstrukcji, nadają się idealnie do ponownego odkrycia w kinach.
W programie przeglądu:
LUTY – Ostatni dzień lata, reż. Tadeusz Konwicki 1958
MARZEC – Nóż w wodzie, reż. Roman Polański 1962
KWIECIEŃ – Ręce do góry, reż. Jerzy Skolimowski 1967
MAJ – Słońce wschodzi raz na dzień, reż. Henryk Kluba 1967
CZERWIEC – Trzecia część nocy, reż. Andrzej Żuławski 1971
LIPIEC – Na wylot, reż. Grzegorz Królikiewicz, 1972
SIERPIEŃ – Rejs, reż. Marek Piwowski, 1970
WRZESIEŃ – Konopielka, reż. Witold Leszczyński 1982
PAŹDZIERNIK – Krzyk, reż. Barbara Sass 1983
LISTOPAD – O-bi O-ba. Koniec cywilizacji, reż. Piotr Szulkin 1984
Organizatorzy przeglądu: Stowarzyszenie Kin Studyjnych, Białostocki Ośrodek Kultury – DKF “GAG”
Kurator przeglądu: Tomasz Kolankiewicz
Partnerzy: WFDiF, DI Factory
Przegląd współfinansowany ze środków Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej
